Thlipi le Tisuar A Tho: Zisu Kaitho Aw!

Mt. 8.23-27(Mar 4.35-41; Luk 8.22-25)

(Chin Christian Church, Indianapolis, IN, USA, Sunday service ah thusimmi asi).
"Jesuh cu a dungthluntu pawl in an thlun ih long sungah an lut. Rinlopi-ah thlipi a huk ih long cu a pil zik. Asinain Jesuh cu a itthat. Dungthluntu pawlin an va tthangih, “Bawipa, in run aw! Kan thizik thlang a si,” tiah an ti. Cutikah Jesuh cun, “Ziangah so cuticun nan ttih? Nan zumnak a va mal so!” tiah a ti. Cule a tho ih thli le tilet cu dai dingin thu a pek; hmakhatte ah tili cu daitein a um sal. Mi hmuahhmuah an mang a bang ih, “Hi pa hi ziang bangtuk minung so a si? Thlipi le tilet hman in a thu an ngai!” tiah an ti."Thuhmaihruai:
Ziangruangah zumtu pawlin harsatnak kan tawng? Harsatnak kan tawn tikah kan zumnak cu khui ah saw asi? Kan zummi Zesu Khrih cu ziangvek Pathian (milai) saw asi? Kan Pathian kan thei taktak maw (Do we realy know our God)? Kan nitin nunah kan kiangah Zesu a itthat lai maw? Kai tho thlang aw!
Harsatnak:Ziangruangah zumtu pawlin harsatnak kan tong?- Harsatnak cu zumtu siatsuahtu ding a si lo- Harsatnak cu Pathian thawn in nai ter tu, Pathian loin kan nung thei lo asi ti intheihter tu sawn asi- Harsatnak cu milai sunglam nun thianhlim ternak, milai porh awknak sunglam nun bal pawl kangraltu meisa vek asi- Harsatnak cu kan biakmi Pathian cu ziangvek asi ti kan theih sinsinnak hrang hmanrua asiZumtu pawlin harsatnak ziangvekin kan hmaiton?-Harsatnak (tisung) ah kan pil hlo maw?-Harsatnak cu thei lo bangin kan um maw, kan itthat maw?-Harsantak ruangah midang kan mawhsiat maw?Zumtu pawlin harsatnak kan ton ding ziangruangah Pathian in a siangZumnak:Kan zumnak cu khui ah saw asi?Kan zummi Pathian cu ziang hrangah kan zum, vanram kainak ding lawng ah maw?Kan zummi Pathian cu khui ah a um?Zesu:Ziangvek Pathian (milai saw asi)? Pathian kan thei taktak maw?Kan biak mi Pathian cun ziangvek thilthitheihnak a nei ih ziangvek thiltitheinak tiang hmang thei dingin kan hnenah a um
Harsatnak ziangtin kan hmaiton?
Khristian pawlin ziangruangah harsatnak kan tong timi ruat khawm hlanah Bawi Zesu le a dunthlungtu pawl thuanthu malte’n zoh hnik uhsi. A dungthluntu pawlin Bawi Zesu ih thusim mi tampi an ngai zo, mina a tidam mi, thlarau sual a dawi suak mi, thilmak a phunphun a tuah mi pawl an hmu rero zo ih an in le lo, sungkhat tan ta in Khrih dung cu an thlun rero. Zesu in mipi hnenah thu asim theh hnu ah “khatlam ralah va feh uhsi” a tivekin lawng thawn khatlam ralah feh dingin an feh. Thlipi a hrangih tisuar a tho ciamco, a kaithlun pawl cu an mangbang in “kan pil thluh thlang ding” tiah an au ciamco.Bawi Zesu in ziangruangah thlipi le tisuar huk dumdo lakah a kaithlun pawl kha thlaphang le lungphang hiamhiam dingin a itthah san? A dungtluntu pawlin ziangtin harsatnak cu an hmaiton? Lawng sungih tohkham sau parah Zesu a itthat lai le a dungthlun tu pawl lungphang zuangzam rero pawl cu mithlam ah langter in thu ruat khawm hnik uhsi.Ahmaisa ah kan zir thei mi pakhat cu harsatnak hi kanmah siatsuahtu si loin Pathian thawn in naiter sinsin tu, Pathian huham cahnak, a lainatnak le duhdawtnak in theifiang sinsin ter tu le kan zumnak hnget khoh ter tu sawn an si. Kan biak mi kan Pathian hnen ihsin malsawmnak, rundamnak, thlarau le tisa laksawng a phunphun kan dawng rero zo ih a malsawmnak kan cen rero hnu khalah kan Pathian sinak hi kan thei famkim thluh thei dah lo ih kan theih hrih lo mi, a huham cahnak le ropitnak hi a um ringring. Cutin a mah thawn kan nai awk sinsin theinak ding, kan biakmi Pathian cu kan theih sinsin thei nak ding sawnah harsatnak cu kan hmakhua ah a thleng theu sawn asi.Harsatnak kan tawn tikah zumtu pawlin ziangtin kan hmaiton theu? Himi casiar tu kan zate’n Zesu le a dungthlun tu pawl lakah lawng parah rak to ve sehla thlipi le tisuar a tho dupdo, a huk dupdo tikah mi hrekhat cu tipi sungah a dawp kan um men ding a zum um.Voi tampi cu buainak le harsatnak kan tonmi cu ziangtin thatnak lam hrangah kan her tum ding, harsatnak lak ihsin Pathian in ziang in zirh duh timi hnakin harsatnak sungah kanmah lala kan pil hlo theu, tisungah kan dawp pang theu. A dungthlun tu pawl cun buainak an ton tikah Bawi Zesu hnenah, “Bawipa, kan thih thluh pawi na ti lo mawsi?” an ti. Voi tampi cu harsatnak le buainak kan ton tikah kanmah lamah ziangvek tlaksamnak kan nei timi zoh loin “zoha ka mawhsiat ding?” timi kan zoh hmaisa theu. Cun, himi casiar tu pawl hi Bawi Zesu le a dungthlun pawl lakah lawng rak to ve sehla mi hrekhat cu kanmah riangri tohkham sau parah a itthat rero kan rak um men thei. Kawhhran tampi ah thlarau mit in nan zoh asile pastor, kawhhran upa, tuu khal pawl a itthat ih hngawk rero nan hmu theu men thei. Zumtu, kawhhran member pawl an thlaphang in an thlarau a vavai rero, tihal in an au rero khal theithei lo, an buai an aukio laiah a itthat rero mi pastor, mai tisa hlawknak lawng ruat in thlarau mitcaw pastor tampi nan hmu men thei. Cuvek thotho in mai harsatnak le buainak hman thei lo, thih ngeingeinak nathrik in taksa sunglam a ei re rawp rero lai ah, dam vek in thei aw si sunglam thlarau nun cu khensar nathrik (pulh nathrik) pawlin a ei ngawr theh mi zumtu tampi kan um (thei). Sualnak tisuar in in khuh dupdo, tisung ah kan pil cuarco, (thlarau in) kan thaw kan thaw thei nawn lo, kan mit a nga riairiai lai khalah harsatnak kan tong, kan buai asi ti thei aw lo, Bawi Zesu kawh hna thiam lo, zumtu ti aw tampi kan um theu. Vawi tampi that duh ruangah harsatnak thup hmang tla kan um. Tisuar a huk dupdo rero nan, pa raltha, zumtu tha si duh ruangah sunglam nun khur rero, thlaphang rero cingin buainak nei lo vekin Zesu kawh hna thiam lo tampi kan um thei. That duh tuk le midam si duh tukah khensar natnak a nei rero nan a thup men tu cu a mai thihnak lamzin a sial rero asi ti a theih awk a tha. Tisuar in a nunnak lawngpi cu a fen dutdo, thlipi le tisuar in a khuh duahdo laiah, zumnak hnget khoh nei si lo, Zesu Khrih kawh hna thiam lo cu mahlemah thisung ah phim aw rero tu asi fawn.Harsatnak cu ziangruangah kan parah thleng dingin Pathian in a siang? Ziang hmuahhmuah cu Khrih kutsungah pek asi zo ih a duhduh in kan harsatnak pawl cu in ti lak kiang sak in a cem ter in a dai ter thei ringring. Kanmah siatnak si loin amah Pathian kan theih sinsin theinak ding hrangah hmanrua tha an si sawn ruangah kan ruahban lo, milai in kan tuah thei lo, kan tlin lo, kan tuar thei lo mi harsatnak khal kan parah a thlen theunak sawn asi. Cuvek can lai khalah, Bawi Zesu cu na kut in na tham banah na kiangah nangmah kanmah bawm dingin, kan harsatnak tisuar pi tukdai dingin a um ringring, in hngak ringring asi. .Khui ah si kan zumnak?Khrih dungthlun tu pawl hin Israel thuanthu an thei, Pathian in van ih ni a din/cawlh ter lai, sersiammi parah thuneihnak a nei asi ti a langternak ah Joshua in ral a do lai ah ni a cawlh ter mi thuanthu pawl kha a dungthluntu pawlin an thei ko ding. Bawi Zesu in thilmak tampi a tuah mi khal an hmu zo. Asinan, tisuar le thlipi cu Bawi Zesu in a tukdai thei ding maw, Bawi Zesu khrih hmin in anmah in teh thli le tisuar parah thuneihnak an nei ding maw ti khal an thei lo a bang. Bawi Zesu in ‘Khui ah saw nan zumnak?” tiah a kawk hai. Kan zummi Pathian hi kan zum taktak maw? Kan thei taktak maw? Milem bia pawl pathian biak vek fangin kan zum in kan be rero pang maw? Kan zumnak hin nitin ih kan ton mi nunramah a takin hmual a nei maw? Bawi Zesu cu kan nitin nunah kan Bawi le lal taktak asi maw? Ziangvek tluk fangin Pathian kan zum? Kan zummi kan Pathian thawn kan pehtlaih awknak hi ziangvek fang asi? Mi tampi cun Pathian kan zum kan timi hi vanram kainak lawngah kan zum ih kan nitin nun ahcun hmun kan neither ve dah lo ruangah kan nun cu Pathian thu thawn a hla aw zet theu asi lo maw? Milen bia pawl vekin Pathian cu biak inn sungah kan tan ta theu ih hmun dangdang ahcun kan duhduh in sualnak khal kan tuah, misiatnak khal kan tuah, kanmai tisa diriam zawng in kan nung, cutikah harsatnak kan ton tikah vava kan tum theu. Cuhnakin a pawi sinsin mi cu mangbang vansan can hmanah Zesu kawh hna thiam lo kan um lai hrih.Kan nitin nunah harsatnak kan ton can ah siseh kan lungawi can ah siseh Pathian thawn ziangtluk nai/hla ah kan feh ti hi zoh aw sal uhsi. Lawng parah Bawi Zesu, thlipi le tisuar parah thu neitu, um cingin a dungthluntu pawl thinlung sung ahcun Zesu cu thlanghra dan um vek a rak si? Nau te pakhat cu sahmuan (zoo) ah na hruai tikah ramsa pawl cun an keu thei lo, ramsa hmuan kiltu pawlin ramsa pawl cun milai keu ban lo dingin an ret/tuah nan, naute cun a hmuh tikah a tih thotho vek khi kan si theu. Kan zummi Pathian thawn ziang tluk kan nai aw aw ih kan zummi Pahtian cu ziangvek thiltitheinak nei ah kan ruat? Biak in sungah nitin thlang leng rero na cingin Bawi Zesu thawn hlapi ah nitin kekar rero a theih asi. Nitin Bible cabu kengin Pathian thu sim rero, Pathian thu simmi ngai rero, thlacam ringring na cingin Pathian Thlarau thawn hla pi ah kan rak vakvai reo thei thotho asi. Kan Pathian khui ah saw asi?Bible sung thuthimnak pakhat in la hnik uhsi: Thuthlugnhlun sungah, Vancung mi cu Gideon hnenah lang aw tahratin “Pa raltha, Pathian na hnenah a um asi” a ti tikah Gideon in ziang ati? “Pathian kan hnenah a um asile ziangruangah kan Israel miphun parah hivek a thleng?” Cuvek cu harsatnak kan ton tikah kan thinlung sungah a thleng theu mi asilomaw? Pathian in in tlansan, Pathian cu vanramah a um ruangah kan harsatnak in theihpi lo, kan kawh khal le in thei ban lo, asilole kan sual tuk ruangah kan thlacam in sang duh lo, asilole a dungthlun tu pawl vekin kan Pathian cu a itthat ah kan ruat theu asilomaw? Kan duhmi kan ngah lo tikah, kan ruah lopi’n thil a thleng tikah, kan ruahsan mi vek in thil a cang lo tikah, kan duhmi kan hloh tikah, Pathian cu kan hnenah a um nawn lo, in tlansan vekin kan thei theu asi lo maw?Kan Pathian cu khuiah a um, tiah kanmah le kanmah kan sut awk hlanah “ka zumnak cu khui ah saw asi?” tiah mah le mah sut aw sawn ding kan si. Kan biak mi kan Pathian, Zesu Khrih ih Thlarau, Thlarau Thianghlim cu Biak in tumpi sungah a cam ringring mi asilo. Bible in ziang in sim? Pathian Thlarau Thianghlim cu amah zumtu pawl hmuahhmuah thinlung sungah a ceng, a cam, a um ringring asi. Cui Thlarau Thianghlim cu Pathian thiltitheinak huham cahnak thawn a khat mi asi. Na harsatnak thlipi le tisuar tukdai dingin na kai tho ve ding maw? Ziang hmuahhmuah parah thuneihnak, huham cahnak nei tu Pathian cu na Pa, na Pathian, na rualpi tha bik asi zo ih Thlarau in na sungah a um ringring. Curuangah, na zum ngam zatin a ropitnak le huham canak na hmu ding, na zum ngam zatin malsawmnak khal na co ding.Ziangvek milai saw asi?A dungthluntu pawl cun nitin te Khrih dung an rak thlun rero nan, Bawi Zesu in tisuar le thlipi parah thu a pek ih “cawl uh” tiah a cawlhter tikah a dungthluntu pawl cun “Ziangvek milai fapa saw asi?” tiah mangbang le phaw keke in anmah le anmah an sut aw zawk rero.Rev. Peter Lialian in a simmi tatthimmi thutawi kan vun sang ta ding: voi khat cu, kawlphai ah Saya Ahung te pawl thawn crusade an tuah zik. Cutikah, khawsung kawhhran upa pawlin mikhual an va hmuah. Culai ah Saya Ahung te pawl an rak tleng. Kawhhran upa pakhat pa cun, mikhual pawl hnenah “Saya Ahung te pawl an rak ra dingih kan nuam zet ding, amah cu thusim thiam ngaingai asi” ti ah a sim rero. A simmi pa cu Saya Ahung asi ti a rak thei lo. Cutikah Saya Ahung cun “Saya Ahung cu na thei mawsi?” ti ah asut. Cutikah a nih in, “Ka thei tuk e, a thusim tla ka ngai ringring, thusim tla a thiam zet si?” tiah a ti. Cuvek cu mi tapi kan si theu. Bawi Zesu thu hla kan thei ringring, a thu kan ngai ringring, a thu cu amah Bawi Zesu lala hnak hmanin kan sim thiam sawn tla asi thei. Asinan, amah Bawi Zesu taktak cu kan thei lo theu. Curuangah nineta bikah Bawi Zesu in “Rawl ei ding ka neih lo can ah rawl in pe dah lo” tiah mi tampi hnenah a ti lai ding. Kan zummi Bawi Zesu cu kan Biak inn sung tohkham neta bik ah tla a rak to ringring theu thla asi thei. Kan nitin hnatuannak hmunah kan kiangah a tuan rero tla asi thei. Kan zummi kan Pathian hi kan thei taktak maw?Kan zummi Pathian hi ziangtin kan thei? Vanram kainak ticket in leisak tu lawngah kan ruat theu asi lo maw? Kan nitin nunah kan thinlung sungah hmun kan pe mal tuk theu asi lo maw? Kan nitin nunah, biaknak siseh mimal le senpi khawtlang hrang thuhluknak kan tuah tikah Bawi Zesu in hmun a nei mal tuk theu asi lo maw? Nupi pasal kan hawl awknak ah, rualpi kan kawm awknakah, ramdang kan fehnak ah, hna kan tuannakah, midang thu kan relnakah, kan harsatnak kan hmaiton tikah, Bawi Zesu in hmun luah mal tuk theu asi lo maw? Cutin si sawn loin, zumtu pawlin kan biak mi kan Pathian cu kan lal, kan rualpi tha, kan sungkhat nai bik, kann rinsan bikmi dinhmunah dinter ringring ding kansi. Nupi pasal karah ah siseh nu/pa le fa le karlak khalah Zesu Khrih cun hmun kaubik, tha bik kan luah ter lo tikah buainak kan tong ringring theu asi lo maw? Kan lungawi ah, kan ruahsiat ah, Zesu cu a hmaisa bikah kan ko lo theu asi lo maw? Anih cu mi zohman in in theihpi thei lo mi, nupi pasal sungkhat unau, nulepa hnenah kan sim ngam lo mi, kan sim khal in in theihthiam sak thei lo mi, kan nun thuthuk pawl khal in theihsak, kan sim hlan ihsin in theihsak ringring ih ziangtikah a hnenah bawmnbak kan dil ding, ziangtikah amah cu kan nai bikmi dinhmunah kan ret in amah kan pan ding timi hngak in kan kiangah a um ringring sawn asi. Kan sungah Thlarau in in cencilh ringring sawn asi.Kan nunah ziangvek hmun kan luahter, kan pek timi zirin a thiltitheinak le huham cahnak khal kan hmu ding. Cun, Zesu Khrih cu ziangvek in kan zum? Zovek asi ti in kan thei? Zianghmuahhmuah parah thuneihnak nei tu asi ti ah kan thei nan kan nitin nunah cui thuneihnak cun lai in rel sak dingin hmun kan pe lo theu asi. Kan taksa thinlung thlarau damnak hrangah, kan hnatuannak, in le lo, thil le ri, midang kan pehtlaih mi hmuahhmuah par khalah kan lal le thuneitu ah kan ret asi ahcun cu pawl hmuahhmuah cu amai hmin sunlawinak hrangah amah sawn in a kil him theu sawn asi.Netnak: Kan nitin nunahZumtu pawlin Pathian thukam (promise) kalhzawngin kan tonmi pawl hi Pathian kan theih sinsinnak ding hrangah asi sawn.-Siangpahrang tuan dingin hriak thih asi tikah, David in ziangvek a tong? Israel siangpahrang tuan rero lai, Saul in thah a tum;-A unau lakah lal le miuk tuan dingin mang a man ve ten Joseph in ziang a ton? A unau pawlin thah an tum, salah an zuar, Pontifar nupi in sual a puh, thawngah an tlak;-Zesu Khrih in a dungthlun dingin a kawh hnu ah Paul in ziangvek a tuar? Amai miphun pawlin vawi duailo an thawi, an fel, a thi sihmang tiah hnawr pawn ah an hlawn, a taksa sungah natnak a tuarih ttap ruangro in Pathian a ko “a naa tuk, ka taksa sungah feipi ih sun vekin a naa” a ti, Rome cozah in thawng an thlak, a rualpi pawlin an tlansan theh;-A miphun pawl khal sal sung ihsin hruaisuak dingin hril asi tikah Moses in ziang a tuar? Naute asi lai ihsin thah ding in hawl a si, a miphun pawlin an hawng, siangpahrang inn ihsin tlan in hram lakah kum 40 sung tuu khal a tuan;Hi pawl hmuahhmuah hin tuisun ah kan hnenah ziangthu tal in theihter duh mi a um asi ahcun hihi a tel ti a fiang, zumtu, Khrih dungthluntu pawl nunah Pathian in inkam cia mi, kan zumnak ti siatsuah dingin nasa ten dodal tu, thlarau sual in in do ringring asi. Lennak thlawsuah dawngin in tiamkam cia mi, zumnak nei kan si ahcun tlaksamnak anhai nak in tikcu ziangmawzat kan hmakhua cu khua a luah san men thei; miphun, kawhhran, pawlkom mipi hruaitu dingin vozem le Pathian hriak thih mi kan si ahcun a linglet in midang huat bikmi tla kan si can a um thei; Pathian mi hman zet, leitlun ah mi tampi parah van thlawsuah a luansuak nak ding, Pathian hriak thih kan si ahcun tluksiatnak le dodal nak a phunphun kan ton hmaisak a tul tla asi thei. Cuticun, Pathian hnen ihsin kan ngah dingmi, Pathiann kan riannak ding tiah kan ruah mi, thlawsuah malsawm kan dawng mi tiah kan ruah mi dinhmun thleng thei dingin a hlatbiknak hmun ah kan din can tla a um thei. Cu hmuahhmuah cu Pathian in in tiamkam cia mi siatsuahtu an si lo, Pathian hnen ihsin kan ngah mi thlawsuah malsawm, kan mah hmangin Pathian in mi tampi thlawsuah a pek mi pawl hi amah Pathiang zangfah lainatnak, Khrih ih duhdawtnak le kan sung ah in cencilh tu Thlarau Thianghlim thiltitheinak huham cahnak liolio in tuahsuak an si ti in theihter tu, kan thinlung sungah milai porh awknak pawl meisa vekin kang alh ih thianfai tu sawn an si.Zumtu unau, tuisun, tuican ah, taksa natnak, thinlung retheihnak, thinhengnak, zumnak tlaksamnak, tluksiatnak, famkim lo nak, mi huat nak, dodal nak, heknak, relsiatnak, thangsiatnak, na thinlung in a tumtah le a duhmi pawl thawn kalh aw mi pawl na nitin nunah a thleng rero asi ahcun zianghman na mang bang hlah she. Zan na it tikah tisuar hrum dupdo, thlipi hup dupdo tluk in na hna sungah it that thei lo ding khawp in a lo hnaihnawk tu thil a um maw? Na lamzin fehnak cu a cim bal theh zik, na damsung lawngpi cu a siat zik cuahco, tisungah a pil zik cuahco vekin na thei maw, a hua tu na siatnak a tuah duh tu pawl cu an tam sawn ih an cak zet, an tong thei zet, thil an ti thei zet vekin na hmu hai maw? Dik lo zetin mawsiat le zuarthlai na tong maw? Na covo le canpual ti ah na ruahmi pawl cu midang in an lo siatsuahsak, laksak vekin na thei maw? Na hmailam hrang na tumtah mi lamzin cu thim hin a khuh vekin na hmuh can a um maw?
Bible sung tahtthimnak pawl zoh hnik uhsi; Bible sungah zumtu pacangtha pawlin Pathian thukam an nunah a famkim hlanah mangbang anhaiza harsatnak an tong hmaisa theu.- Abraham- Van arsi zat tesinfa nei dingin thukam asi lai ah a fapa neihsun cu raithawinak ah pek fial asi, a theih lo ramah a feh suak a tul.- Joseph-Lal (Mi Uk) tuan dingin mang a man laiah sal tannak, sualnak nei lo rori thawng thlaknak, mai unau pawl ih huatnak, thuphan puhnak pawl a tuar hmaisa- David-Siangpahrang tuan dingin hriakthih asi laiah Saul siangprang in a hua ih le thah ding tiangin hual a tuar- Paul: Zumnak dik, vanram laksawng a hmuhsuak ih Khrih ah thukamthar a cove ten a miphunpi pawl huatnak, vuak le velh, taksa natnak, thinlung sual awknak, thawng tlaknak tiang a tuar- Khrih Zesu-leitlun milai runsuak dingin-a nauta bik Khross parah thahnak a tuar hmaisa
Ziang na tong ve?-Taksa damlonak, thinlung retheihnak, huatnak, tlaksamnak, milai thinlung duh lo zawng, Pathian thukam kalh zawngin a thleng rero mi, na tawn mi a um maw?Cuhmuahhmuah cu leitlunah zumtu pawlin an rak feh zomi lamzin a si.
Khrih Zesu cu na kiangah a itthat lai maw, kai tho thlang aw!Na kiangah Zesu a it that maw? Kai tho thlang aw! Zianghmuahhmuah parah thuneitu, Pathian Fapa Zesu Khrih cu na sungah Thlarau Thianghlim hnatuannak in zianghmuahhmuah parah thuneihnak huham cahnak thawn a lo um pi ringring asi.